Libri Picturati (A18–A30) XVI–XVII w.
Libri Picturati (A18–A30)
XVI–XVII w.
akwarela na papierze
ze zbiorów dawnej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie
Woluminy:
Des toutes sortes des fleurs [A21] Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa
Des fleurs et fruits [A23] Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa
Des toutes sortes des racines fleurs et fruicts [A28] Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa
Des toutes sortes des fleurs [A30] Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa
Wyprawy Portugalczyków przyczyniły się do upowszechnienia w Europie wielu gatunków flory egzotycznej pochodzących z Azji, znanych tu od czasów starożytnych lub sprowadzonych po raz pierwszy w okresie średniowiecza. Na przestrzeni XVI wieku, w związku z poznawaniem i eksploracją zamorskich terenów, w powstających wówczas europejskich ogrodach botanicznych pojawiały się dalsze rośliny o orientalnym rodowodzie, zarówno te wykorzystywane w celach użytkowych, jak i ozdobnych. Okazy botaniczne budziły wielkie zainteresowanie jako przedmiot lukratywnego handlu, a także jako obiekt do badań uczonych oraz studiów malarskich. Dwa ostatnie wspomniane zastosowania nierzadko szły w parze. Obraz pozwalał lepiej oddać ogromną różnorodność i bogactwo natury, w szczególności tej egzotycznej, często trudne do opisania słowem z powodu braku odpowiedniej terminologii, która w owym czasie dopiero zaczynała się kształtować.
Prezentowane ilustracje przyrodnicze należą do zespołu Libri Picturati (A18–A30), składającego się z 13. tomów barwnych akwarel namalowanych na papierze. Prace, datowane od lat 60. XVI stulecia do początków XVII wieku, wykonało kilku flamandzkich artystów, w tym Jacques van Corenhuyse i Pieter van der Borcht (ok. 1535/1540–1608). Idea powstania kolekcji łączona jest m. in. z Carolusem Clusiusem (1526–1609), słynnym flamandzkim uczonym – przyrodnikiem, lekarzem i podróżnikiem. Wśród wizerunków ponad 1000. gatunków roślin europejskich i egzotycznych nie mogło zabraknąć tak cenionych przez ówczesnych Europejczyków aromatycznych przypraw korzennych, jak pieprz, cynamon, goździki, kardamon czy gałka muszkatołowa. Z kolei rośliny wywodzące się z Azji, które ubogaciły europejskie ogrody z epoki reprezentują m. in. tulipan, szachownica cesarska, bakłażan czy melon. Na ilustracjach okazy flory najczęściej ukazano całościowo, od korzeni aż po kwiat, a nawet owoc w przekroju, szczególnie dbając o realistyczne i wyjątkowo precyzyjne przedstawienie, by oddać ich złożoność i urzekające piękno.