Maciej z Miechowa

Tractatus de duabus Sarmatijs Asiana et Europiana et de contentis in eis

Kraków: Drukarnia Jana Hallera, 1517

Sygnatura BJ: Cim. 4322

Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa

Wieści o zamorskich dokonaniach Portugalczyków z uwagą śledzili polscy uczeni z przełomu XV i XVI stulecia, czego najlepszym dowodem są głośne w ówczesnych kręgach naukowych prace Jana z Głogowa (1445–1507), Jana ze Stobnicy (ok. 1470–1530) i Macieja z Miechowa (ok. 1457–1523). W dziełach tych wybitnych profesorów katedry geografii Akademii Krakowskiej, „Introductiorum compendiosum in tractatum «Spherae materialis» magistri Joannis de Sacrobusto” Głogowczyka (1506), „Introductio in Ptholomei Cosmographiam” Stobniczki (1512) i „Tractatus de duabus Sarmatiis” Miechowity (1517), odnajdujemy nawiązania do portugalskich odkryć na Wschodzie i na Zachodzie. Ostatni z wymienionych traktatów został wręcz zainspirowany działaniami Korony portugalskiej, na co wskazuje sam autor na wstępie tekstu (karta A) w zdaniu: „tak jak król portugalski ukazał południową część świata aż do Indii i ziem zamieszkanych przez ludzi żyjących nad Oceanem, tak też niech stanie otworem dla oczu wszystkich północna część świata z ludami mieszkającymi nad Oceanem Północnym i dalej na wschód […]”. Jak należy przypuszczać biorąc pod uwagę czasokres powstania dzieła, Miechowita miał na myśli Manuela I (1495–1521) i odkrycia dokonane w niezwykle dynamicznym etapie w dziejach zamorskich wypraw Portugalczyków, przypadającym na panowanie tego monarchy.