Być samemu, a czuć się samotnym to może zupełnie co innego? Przecież bywa, że człowiek ma żonę, dzieci, wnuki, przyjaciół, a czuje się samotny. Może samotność sami sobie zadajemy jako niezgodę na świat, w którym przyszło nam żyć? Może jej źródło kryje się w naszej bezbronności wobec tego świata? A może i wobec naszego losu, na który nie mamy wpływu?

Wiesław Myśliwski, Ucho Igielne, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018, s. 218

 

Samotność stanowi częste doświadczenie w życiu współczesnego człowieka, w różnych formach i w różnym nasileniu. Może pojawić się na różnych etapach ludzkiego życia. Samotność w związku jest tematem w społeczeństwie przemilczanym, wypartym ze świadomości wielu ludzi. Uznaje się powszechnie, że poczucie samotności dotyczy głównie osób nie będących w żadnym związku. Mogłoby się wydawać, że to właśnie osoby żyjące w związku powinny być chronione przed samotnością. Liczne, wartościowe publikacje świadczą o tym, że problem ten istnieje. Temat poruszany jest przez psychologów, socjologów, filozofów, a także duchownych. Specjaliści uważają, że jest to zagadnienie poważne. Według psychologów samotność wpływa negatywnie na człowieka i jego komfort życia. Może w skrajnych przypadkach doprowadzić do obniżenia samooceny i depresji. Samotność w związku określana jest przez badaczy jako rodzaj zaburzenia w relacjach osobowych. Może mieć różne formy: fizyczną, psychiczną, rzeczywistą lub urojoną. Prezentujemy poniżej wybrane publikacje dotyczące zagadnienia samotności w związku, często są to prace badawcze, podające przyczyny tego zjawiska, a także strategie radzenia sobie z samotnością.

 

Samotność definiowana jest na dwa sposoby: jest to stan, kiedy człowiek będąc wśród ludzi z jakiś powodów nie ma z nimi relacji oraz drugi stan, kiedy człowiek nie ma przy sobie bliskiej osoby. Według badań, które zostały opublikowane w czasopiśmie „Journal of Social Psychology” osoby w szczęśliwym związku mają podobne cele i wartości. W polskich czasopismach można wyróżnić kilka często poruszanych kwestii. Jedną z nich są potrzeby wynikające z różnicy płci partnerów. Kobieta i mężczyzna inaczej odczuwają emocje. Poruszana jest też sprawa obecnych warunków życia: specyficzne dla naszych czasów poświęcenie się dla pracy zawodowej, pogoń za najnowszymi trendami jako czynnik mający bardzo duży wpływ na poczucie osamotnienia. Następnym wątkiem często poruszanym jest konfrontacja wyobrażenia małżeństwa z rzeczywistością. Dobrze tą kwestię ilustruje poniższy cytat:

Niestety, ten problem dotyczy najczęściej kobiet. Poczucie osamotnienia zazwyczaj bywa spowodowane nadmiernymi, nierealnymi oczekiwaniami w stosunku do małżeństwa. Młode kobiety wchodzą w związek, mając nadzieję na bliskość i wsparcie w każdej okoliczności […].

Taka romantyczna wizja miłości jest popularyzowana przez kino i literaturę, telewizję i kolorowe czasopisma. W pogoni za takim „szczęściem” kobiety tracą rozeznanie, co jest naturalnym stanem rzeczy, naturalną koleją zdarzeń czy podziałem ról wreszcie.

Małgorzata Sularczyk, Samotność w związku, [w:] „Zeszyty Karmelitańskie” 2007, nr 4, s. 67.

Tekst i opracowanie tej częsci wystawy: Izabela Bielec

 

Wybór artykułów dotyczących Samotności w związku [fragmenty]

 

 

Sabina Lucyna Zalewska, Źródła samotności w narracjach i doświadczeniach małżeńskich. Prezentacja wyników badań, [w:] "Lwowsko-Rzeszowskie Zeszyty Naukowe", 2019, nr 5, s. 107-121. Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

 

 

Paulina Mrozińska, Doświadczenie samotności małżonków i strategie radzenia sobie z nim, [w:] "Psychologia Rozwojowa" 2009, t. 14, nr 3, s. 89-100. Wydawca: Wydawnictwo UJ.

 

 

Małgorzata Sularczyk, Samotność w związku, [w:] "Zeszyty Karmelitańskie" 2007, nr 4 (41), s. 66-71.
Wydawca: Wydawnictwa Flos Carmeli.

 

 

 

Iwona Janicka, Poczucie osamotnienia w małżeństwie, [w:] "Psychologia Rozwojowa" 2004, t. 9, nr 2, s. 55-63. Wydawca: Wydawnictwo UJ.